Z cyklu Malarstwo Polskie - Stanisław Witkiewicz

Stanisław Witkiewicz

Stanisław Witkiewicz malarstwo studiował na ASP w Petersburgu i w Monachium.

Choć z punktu widzenia tego artykułu - powinienem pisać tylko lub nade wszystko 

o Jego malarstwie, Witkiewicz powszechnie znany jest z innej działalności, 

zatem poniżej skrót na ten temat, a potem wracam do tematu przewodniego - ale 

już w postaci galerii prac artysty. 

. Po studiach Stanisław Witkiewicz współpracował z czasopismem (tygodnikiem) "Wędrowiec". Był również uznanym krytykiem sztuki. Uznawany za twórcę nowoczesnego sposobu analizowania / oceny dzieł sztuki. 

Od roku 1890 mieszkał w Zakopanym, gdzie tworzył m.in., podstawy teoretyczne

tzw. stylu zakopiańskiego - m.in., zajmował się projektowaniem architektury 

i wnętrz w tym stylu. 

Za działalność w Zakopanym nagrodzony został tytułem Honorowego obywatela 

miasta. Autor wielu wydawnictw - m.in., dwóch na temat stylu zakopiańskiego, 

a także książki pt. "Na Przełęczy" (1891). 

Zmarł w wieku średnim - z powodu nieuleczalnej podówczas gruźlicy,

jesienią roku 1915. 

Poniżej prezentacja cząstki twórczości malarskiej Witkiewicza: 

Święto.

Wkrótce koniec roku 2020. 

Jezus z Nazaretu - w religii chrześcijańskiej obwołany Bogiem, a właściwie

Synem Bożym w Trójcy Świętej - nieodłącznie towarzyszy końcówce każdego, 

kolejnego roku. 

Nie będę wnikał czy data związana z Bożym Narodzeniem jest realna,

czy symboliczna. To nieistotne. 

Zajmę się dziś wyjątkowym (moim zdaniem), obrazem - przedstawiającym 

subiektywną, zmyśloną, a zarazem wyjątkową w skali kilku stuleci, 

wizję narodzenia Nazarejczyka... 

Rembrandt...

Mówi się i pisze o "Mistrzu mistycznego światła". Ładna metafora, 

która niczego nie mówi, niczego nie wyjaśnia. 

W każdym razie, w tym obrazie bardzo dobrze widzimy jak delikatne 

niedopowiedzenia i bardzo proste środki malarskie - użyte oczywiście 

z pełną świadomością - budują najistotniejsze treści obrazu, 

mówiące w gruncie rzeczy więcej, niż wszelkie słowa.

Nie jest istotne - czy źródło światła przedstawione w obrazie 

jest płomieniem ogniska, świecą, kagankiem zasłanianym 

przez klęczącą postać, czy też dosłownie emanuje nim maleństwo.

Istotne, że niemowlę jest niemal niewidoczne, jak gdyby stopione 

z najintensywniejszą plamą bieli - światła wyobrażonego w obrazie.  

W realnym świecie widzimy tylko w obecności światła - jest nam ono

 niezbędne by odkrywać piękno świata. 

Światło zatem, stanowi podstawowy punkt odniesienia i kojarzone jest 

z wiedzą, doświadczaniem świata, prawdą, ujawnianiem tajemnic... 

Wnętrze XVII wiecznej stodoły, zmieszane dowolnie stroje z epoki 

i z czasów biblijnych, ograniczona do minimum gama barw - budują także 

wrażenie ponadczasowości tej opowieści, i koncentrują uwagę odbiorcy 

na konkretnej chwili.

Dzieciątko to zarazem maleńki punkt, i najjaśniejszy fragmencik obrazu, 

opisujący zdarzenie, którego autor nie widział, zatem w kompozycji - będące 

dziełem jego bujnej wyobraźni..., a zarazem niezbędną i po porostu główną 

cząstką opowieści, snutej w wyobraźni milionów ludzi od przeszło 

dwóch tysięcy lat. Taki prosty zabieg - umiejscowienie najjaśniejszego 

punktu kompozycji. Czasem, często, to co najdoskonalsze, jest też, technicznie,

bardzo proste, wręcz podstawowe. Ale trzeba bardzo dużo rozumieć, by je 

właściwie zastosować. Dlatego nie chodzi o prostotę, ale o świadomość 

formy, techniki, metafor, sposobów, by wyobrażać..., skutecznie.

Z cyklu - Malarstwo Polskie - Teodor Axentowicz

Teodor Axentowicz

Urodził się w roku 1859 r w Braszowie, w rodzinie Ormian polskich.

Ojciec Teodora był urzędnikiem austriackim, matka pochodziła z Węgier.

Dzieciństwo spędził we Lwowie. Malarstwa uczył się w Monachium, 

a następnie w  Paryżu.

Zajmował się malarstwem, ilustrował czasopisma, malował też kopie 

znanych malarzy europejskich. Wiele podróżował, m.in. do Anglii i Włoch.

Był jednym z współpracowników Styki i Kossaka w pracy nad 

Panoramą Racławicką. W 1895 roku został profesorem Szkoły Sztuk Pięknych

w Krakowie. Od 1897 prowadził autorską pracownię malarską. 

Jeden z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka", 

do którego należeli m.in. Józef Chełmoński, Julian Fałat, Jacek Malczewski

Józef Mehoffer i wielu innych tuzów malarstwa polskiego. 

W roku 1910 zostaje rektorem Akademii Sztuk Pięknych, a od roku 

1928 - honorowym członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych 

w Warszawie. 

Wystawiał swoje prace w wielu krajach, m.in. w Austrii, w Niemczech, 

we Włoszech, Francji, w Czechach i USA. 

Zmarł w 1938 roku, w Krakowie, mając 79 lat. 

Poniżej zamieszczam wybór prac artysty: